Καθαρή ενέργεια τώρα
Η επιστημονική κοινότητα μας έχει προειδοποιήσει για το τι σημαίνει υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 1,5οC για τη φύση και τον άνθρωπο. Η στροφή σε ενέργεια που προέρχεται κατά 100% από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και άρα έχει μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου είναι πλέον μονόδρομος. Το WWF Ελλάς, ως περιβαλλοντική οργάνωση που δίνει λύσεις στην κλιματική κρίση με βάση τα γεγονότα και τα επιστημονικά δεδομένα, υποστηρίζει ότι είναι επείγουσα προτεραιότητα ο μετασχηματισμός του ενεργειακού τομέα με απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και κάλυψη του συνόλου της ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές πριν το 2040. Η οικολογικά υποδειγματική ανάπτυξη των μονάδων ΑΠΕ θα πρέπει να αποτελέσει σημαία στη μάχη με τον χρόνο για μετριασμό της κλιματικής αλλαγής μέσα από την απανθρακοποίηση της ηλεκτροπαραγωγής.
13 + 1 αλήθειες για τις Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
Πόσες ΑΠΕ χρειαζόμαστε;
ΟΙ ΑΠΕ είναι ακριβές;
Όχι. Πλέον μας συμφέρει οικονομικά να παράγουμε από καθαρές και ανανεώσιμες πηγές την ενέργεια που χρειαζόμαστε κι όχι από τα βρόμικα ορυκτά καύσιμα, όπως ο λιγνίτης και οι υδρογονάνθρακες. Η ισχυρή τεχνολογική ανάπτυξη της αιολικής και ηλιακής ενέργειας και των συστημάτων αποθήκευσης και η εντυπωσιακή μείωση του κόστους παραγωγής, δείχνουν ότι η εγκατάσταση ενός αιολικού ή φωτοβολταϊκού σταθμού έναντι ενός νέου σταθμού άνθρακα έχει πολλαπλά οφέλη και οδηγεί σε φθηνότερο ρεύμα.
Είναι αλήθεια ότι οι ΑΠΕ στηρίζονται στις επιδοτήσεις;
Οι ΑΠΕ είναι επενδύσεις μόνο για «ειδικούς»;
Οι ΑΠΕ έχουν μεγαλύτερο περιβαλλοντικό κόστος από το όφελος που προσφέρουν;
Όχι. Οι ΑΠΕ είναι πιο αποδοτικές συγκριτικά με τα ορυκτά καύσιμα τα οποία παρουσιάζουν απώλειες θερμότητας κατά την καύση τους, ενώ η ενέργεια που παράγουν είναι απαλλαγμένη από εκπομπές. Μία τυπική ανεμογεννήτρια κάνει απόσβεση όλων των εκπομπών που παράγονται κατά την κατασκευή της σε λιγότερο από ένα χρόνο, ενώ ένα φωτοβολταϊκό πάνελ παράγει καθαρή ενέργεια για 25 χρόνια και η ανακύκλωση των υλικών στο τέλος ζωής του φτάνει στο 96%.
Είναι αλήθεια ότι οι ΑΠΕ αλλοιώνουν το φυσικό τοπίο;
Η έννοια της αισθητικής και ο ορισμός του επιπέδου οπτικής όχλησης είναι έννοιες πρωτίστως υποκειμενικές. Βάσει μελετών, στην ΕΕ τα αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα είναι πιο αποδεκτά από αισθητικής άποψης σε ανθρώπους που είναι ενημερωμένοι για τα οφέλη τους, ενώ υπάρχουν περιπτώσεις όπου αναδείχθηκαν ως σημεία τουριστικού ενδιαφέροντος για περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένους επισκέπτες. Ειδικά όσον αφορά τη σημαντική τοπιακή αξία συγκεκριμένων περιοχών, η Ελλάδα διαθέτει θεσμικό πλαίσιο για τον ορισμό τους ως «προστατευόμενων τοπίων». Ο ορισμός τέτοιων περιοχών, με τις ειδικές προστατευτικές ρυθμίσεις που τις περιβάλλουν, είναι ο καλύτερος τρόπος θωράκισης της αισθητικής αξίας τους.
Είναι αλήθεια ότι οι ΑΠΕ χαίρουν ιδιαίτερα ευνοϊκού καθεστώτος;
Ισχύει ότι οι ΑΠΕ μπορεί να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στα οικοσυστήματα;
Πόσο θόρυβο προκαλούν οι ανεμογεννήτριες;
Οι ΑΠΕ παρέχουν αξιόπιστη ενέργεια;
Ισχύει ότι τα αιολικά πάρκα κατασκευάζονται για τις επιδοτήσεις και μετά εγκαταλείπονται;
Μήπως θα ήταν καλύτερα οι ΑΠΕ να αναπτύσσονται με όριο την κάλυψη των τοπικών ενεργειακών αναγκών;
Η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης απαιτεί ενεργειακή μετάβαση σε ένα σύστημα 100% μηδενικών εκπομπών και απεξάρτηση από τη χρήση ορυκτών καυσίμων σε όλους τους τομείς, με προτεραιότητα στον κτιριακό και την ηλεκτροπαραγωγή. Οι ΑΠΕ αποτελούν τη λύση για την κάλυψη ενέργειας και σύμφωνα με τελευταίες επιστημονικές έρευνες μπορούν να καλύψουν το σύνολο της ζήτησης χωρίς μεγάλο κόστος σε σχέση με τη σημερινή κατάσταση. Συνεπώς δεν είναι δυνατόν οι ΑΠΕ να αναπτύσσονται μόνο με γνώμονα την κάλυψη τοπικών αναγκών.
Ισχύει ότι οι ΑΠΕ, και ειδικότερα οι ανεμογεννήτριες, απαιτούν σπάνιες γαίες γεγονός που θα αυξήσει το κόστος τους;
Υπάρχουν μήπως άλλες λύσεις, όπως η πυρηνική σύντηξη;
TILOS: Καθαρή ενέργεια από τη θεωρία στην πράξη
Η ενεργειακή αυτονόμηση ενός ελληνικού νησιού με καθαρή ενέργεια μπορεί να φάνταζε σενάριο επιστημονικής φαντασίας μερικά χρόνια πριν, όμως σήμερα στην Τήλο γίνεται πραγματικότητα. Η Τήλος αλλάζει τα δεδομένα στην ενεργειακή πολιτική των νησιών, με το ομώνυμο πρόγραμμα TILOS που έχει ως στόχο τη μεγιστοποίηση της κάλυψης της ζήτησης σε ηλεκτρική ενέργεια του νησιού από καθαρή ενέργεια, μέσω ενός πρωτοπόρου υβριδικού συστήματος παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας προερχόμενης αποκλειστικά από Ανανεώσιμες Πηγές (ΑΠΕ).
Στις αρχές Ιουλίου 2017 ολοκληρώθηκε στο νησί η εγκατάσταση του μεσαίου μεγέθους φωτοβολταϊκού πάρκου και της ανεμογεννήτριας, ενώ τον Ιανουάριο του 2018 ολοκληρώθηκε και η εγκατάσταση των μπαταριών (συσσωρευτών) που θα εξασφαλίζουν την παροχή ενέργειας στο νησί όταν έχει συννεφιά ή ο άνεμος δεν είναι τόσο δυνατός.
Μέχρι σήμερα το νησί ηλεκτροδοτείται μέσω υποβρύχιας διασύνδεσης με το νησί της Κω, όπου λειτουργεί πετρελαϊκός σταθμός, αντιμετωπίζοντας συχνές, και αρκετές φορές μεγάλης διάρκειας, διακοπές ρεύματος παρά τις φιλότιμες προσπάθειες από την πλευρά του Διαχειριστή του δικτύου. Με την υλοποίηση του προγράμματος TILOS το σκηνικό θα αναστραφεί και το νησί θα αποτελέσει το πρώτο πραγματικά «πράσινο» νησί στη Μεσόγειο. Αλλά η πρωτοπορία του έργου δεν περιορίζεται στα σύνορα της Ευρώπης, καθώς για πρώτη φορά παγκοσμίως θα δημιουργηθεί ένα έξυπνο, αυτόνομο νησιωτικό μικροδίκτυο που θα βασίζεται στην παρουσία υβριδικού σταθμού με συμμετοχή μονάδων ΑΠΕ και σύγχρονης τεχνολογίας συσσωρευτών.
Υβριδικές λύσεις σαν της Τήλου μπορούν να αποτελέσουν παράδειγμα και για άλλα μη διασυνδεδεμένα νησιά, δίνοντας τη διέξοδο για την απεξάρτηση από το ρυπογόνο και ακριβό πετρέλαιο το οποίο στοιχίζει στους Έλληνες πολίτες πάνω από 700 εκ. ευρώ τον χρόνο.
Τον Ιούνιο του 2017 το φιλόδοξο ελληνικό πρόγραμμα TILOS έλαβε όχι ένα, αλλά δύο βραβεία για την πρωτοπορία του στο πλαίσιο του σημαντικότερου συνεδρίου στην Ευρώπη σε θέματα πολιτικής για τη βιώσιμη ενέργεια EUSEW (EU Sustainable Energy Week).Συγκεκριμένα, το βραβείο στην κατηγορία «Ενεργειακά νησιά», το οποίο κρίθηκε από επιτροπή ειδικών, και το «Βραβείο κοινού» ύστερα από ανοιχτή ψηφοφορία μεταξύ 12 συνολικά ευρωπαϊκών έργων. Μάλιστα, η συμμετοχή στην ψηφοφορία του κοινού ξεπέρασε κάθε προηγούμενο με διπλάσιο σχεδόν αριθμό συμμετοχών από το 2016, ενώ το TILOS απέσπασε τις μισές από τις συνολικές ψήφους. Τα βραβεία απένειμε ο Ευρωπαίος Επίτροπος για το κλίμα και την ενέργεια Μιγκέλ Αρίας Κανιέτε.
Το πρόγραμμα TILOS έχει ενταχθεί στο Horizon 2020, το μεγαλύτερο χρηματοδοτικό πρόγραμμα της ΕΕ για την καινοτομία, λαμβάνοντας κατά τη φάση της αξιολόγησης την υψηλότερη βαθμολογία ανάμεσα σε 80 ανταγωνιστικά έργα. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν 13 εταίροι από 7 ευρωπαϊκές χώρες με επικεφαλής την ερευνητική ομάδα του Εργαστηρίου Ήπιων Μορφών Ενέργειας και Προστασίας του Περιβάλλοντος του AΕΙ Πειραιά T.T. (πρώην ΤΕΙ Πειραιά), ενώ από τη χώρα μας συμμετέχουν ακόμα ο ΔΕΔΔΗΕ, το WWF Ελλάς και η Eunice, εταιρεία με μακροχρόνια δραστηριότητα στον χώρο των ΑΠΕ.
Το WWF Ελλάς έχει αναλάβει τον ρόλο της διαβούλευσης και της συστηματικής ενημέρωσης της τοπικής κοινωνίας της Τήλου για το καινοτόμο αυτό έργο, που πρέπει να αποτελεί βασικό συστατικό στοιχείο κάθε έργου ανάπτυξης ΑΠΕ. Επίσης, συμβάλλει στην ανάδειξη της σημασίας του έργου τόσο για τους επισκέπτες του νησιού όσο και για ολόκληρη τη χώρα.
Διαβάστε περισσότερα για το TILOS στην ιστοσελίδα του έργου https://tiloshorizon.eu